Er woedt een felle discussie over vrijwilligerswerk in Afrika. Het wordt door diverse organisaties zelfs afgeraden, want misschien doe je zelfs meer kwaad dan goed. Maar kan het ook anders? Vrijwilligerswerk zoals vrijwilligerswerk zou moeten zijn? Een periode waarin je je inzet voor je medemens en je wel degelijk een bijdrage kunt leveren? Ja zeker, dat kan. Met een goede voorbereiding en realistische verwachtingen kun je zeker een waardevolle bijdrage leveren. Hieronder 10 belangrijke tips die je helpen om het beste uit je vrijwilligerswerk (op een school) te halen.
1. Wees realistisch
Waarschijnlijk ga je slechts een paar weken vrijwilligerswerk doen. Verwacht niet dat je in deze korte tijd een groot verschil kunt maken. Accepteer dat je geen grote veranderingen kunt doorvoeren, maar probeer te focussen op kleine dingen.
2. Goede voorbereiding
Een goede voorbereiding is het halve werk. Zeker als je op een school gaat helpen. Zorg ervoor dat je in Nederland al veel ideeen hebt opgedaan voor knutselen, spelletjes en sport. Probeer de benodigde materialen zoveel mogelijk mee te nemen.
3. Assisteer de leerkracht (niet andersom)
Het is niet ongebruikelijk dat een leerkracht een vrijwilliger soms alleen voor de klas laat staan. Communiceer duidelijk naar de leerkracht toe dat jij er bent om haar te helpen en te assisteren en dat je geen leerkracht bent die de les overneemt.
4. Persoonlijke aandacht in de klas
Afrikaanse klassen zijn vaak groot. Er zitten gerust vijftig kinderen in een klas. De leerkracht heeft niet genoeg tijd om alle kinderen aandacht te geven. Hierdoor ontstaan enorme niveauverschillen en krijgt een groot aantal kinderen een achterstand. Besteed daarom aandacht aan de kinderen die achterlopen.
5. Puzzelen en spelletjes
Puzzelen en spelletjes spelen is ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Iets wat ze in Afrika nog veel te weinig doen. Leer de kinderen nieuwe spelletjes en laat na je vertrek de spelletjes achter zodat de kinderen de puzzels en spelletjes kunnen blijven doen.
6. Inspireer de leerkracht
Alle activiteiten die je zult doen op het gebied van sport en spel worden natuurlijk erg gewaardeerd door de kinderen. Zorg ervoor dat je de leerkracht hier ook bij betrekt. Inspireer de leerkracht en vertel haar hoe belangrijk sport en spel voor de ontwikkeling van kinderen is. Stimuleer haar om na jouw vertrek de activiteiten voort te zetten.
7. Leer de taal
Het wordt ontzettend gewaardeerd als je de taal een klein beetje spreekt. Begroetingen en ‘bedankt’ zijn het belangrijkst. Probeer thuis al iets te leren of probeer het snel op te pikken zodra je in Afrika bent.
8. Wees niet bang voor het vuile werk
Je met de kinderen bezig houden is natuurlijk het leukst. Maar vaak moet er ook gewassen, gepoetst en opgeruimd worden. Het is zwaar werk wat de vrouwen op de projecten dag in en dag uit doen. Steek je handen uit de mouwen en help waar je kunt. Dat wordt ontzettend gewaardeerd. Je zult een grote lach op hun gezicht toveren!
9. Houd gepaste afstand
Vooral in een weeshuis is het als vrijwilliger belangrijk dat je je niet gaat hechten aan kinderen of ‘favorietjes’ krijgt. Geef de kinderen aandacht maar neem af en toe ook afstand. Zie je zelf als leerkracht of begeleider, niet als vervangende moeder.
10. Respect voor de mensen en cultuur
Het leven in Afrika is bijzonder en dat wil je natuurlijk graag thuis aan je familie en vrienden laten zien. Mensen in Afrika vinden het echter niet fijn om op de foto te gaan. Toon respect voor de mensen op het project en op straat en ga niet zomaar in het wilde weg foto’s maken. Vraag altijd vooraf om toestemming.